Page 21 - MU_7july66

July 2023 มหิดลสาร ๒๕๖๖ 21

้
ม.มหิิดลชี�ทางออกวิกฤติ ‘วัวแดง’ ใกลส์้ญพันธ่์
เพาะเลียีงใหิม�-บร้หิาร้จีัดการ้ค่ณภาพ
ิ
�

ิ
สััมภาษณ แลัะเขียนข่าวโดย ฐิตรัตน เดช่พรหิม
์
์
ขอบคุณภาพจิาก EN
ุ
ู
์
่
ั
้
ั
“ววแดง” เปั็นหินงในสััญลักษณแหิงความอดมสัมบรณ ์
�
ุ
์
้
ของผ่ืนปั่า ในฐานะ “สิ่ัตวป่าคมครื่องท�ใกลสิ่ญพันธ์์”
้
ี
้
ุ
้
ซี�งพบมาก ทุ� สัุดในเขต รักษา พัน ธ์ สััต ว์ ปั่า หิ วยขาแข้ง
ี
้
ุ
ี
จิงหิวัดอทุัยธาน แลัะตาก ราว ๕๐๐ ตวในปััจิจิบัน
ั
ั
ุ
ุ
ั
้
�
่
ุ
ครั�งหินง “สิ่ลกพรื่ะ” เขตรักษาพันธ์สััตว์ปั่าแหิงแรก
ของปัระเทุศไทุย ซี�งอยในพ�นทุ�ตาบลัวังดง อาเภอเมือง จิงหิวัด
ื
ี
ำ
้
ู
ำ
่
ั
้
ุ
์
กาญจินบรี เคยอดมไปัดวยสััตวปั่าทุีสัวยงามอย่างเช่่น “วัวแดง”
�
้
ุ
ุ
้
้
ใน “หวยขาแข้ง” กอนตองมาปัระสับภาวะ “สิ่้ญพันธ์์” จิากพื�นทุี �
่
�
ั
์
จิากการเปัลัยนแปัลังการใช่ปัระโยช่นทุดน แลัะการลักลัอบ
ิ
้
�
ี
ี
ู
ลัาสััตว์ปั่า จิงไดนาไปัสัการริเริ�มเพาะพันธ์วัวแดงเพ�อนากลับ
ำ
ำ
้
ุ
่
ื
่
ั
้
ู
์
คนสัธรรมช่าตอย่างอดมสัมบรณอกครั�งดวยองคความร้ ู
ู
ี
ิ
ุ
ื
่
้
์
ั
ั
ิ
ิ
ั
จิากอาจิารย์นกวจิยของมหิาวิทุยาลัยมหิดลัในฐานะ “ปัญญา
ี
�
่
ั
ของแผู้่นดน” ร่วมกบปัระช่ากร แลัะหินวยงานทุี�เกยวข้อง
่
รื่องศาสตรื่าจารื่ย์์ ดรื่.รื่ัตนวิัฒน์ ไชย์รื่ัตน์ (ขวัา)
ั
ิ
์
รื่องศิาสิ่ตรื่าจารื่ย์ ดรื่.รื่ัตนวัฒน ไชี้ยรื่ัตน อาจิารยนกวจิย
ั
์
์
ั
ิ
ิ
ำ
้
ิ
ั
์
อาจิารยนกวจิยปัระจิาคณะสัิ�งแวดลัอมแลัะทุรัพยากรศาสัตร์ มหิาวทุยาลัยมหิดลั
ั
ั
ปัระจิาคณะสั�งแวดลัอมแลัะทุรัพยากรศาสัตร์ มหิาวทุยาลัยมหิดลั
ำ
ิ
ิ
้
ิ
่
ไดอธิบายถงลักษณะของ “วัวแดง” ว่ามีความโดดเดนสัวยงาม
้
้
ั
ื
ี
ั
่
ิ
�
ี
ู
ำ
่
จิากสัีขนนาตาลัแดงในขณะยังไม่โตเตมวัย กอนเปัลัยนเปั็นสัีดา เทุคนคการเพาะเลัยง “วัวแดง” อย่ทุ�การคดเลัอกพ่อ-แมพันธ์ ุ
ำ
็
�
ี
ุ
้
ั
ี
่
ื
ั
่
คลัาย “กรื่ะทง” เม�อตวผ่โตเตมวัย แตแตกตางจิาก “กรื่ะทง” ตรงทุ � ี ในวัยเจิริญพันธ์ ๓ – ๔ ปัี ซี�งมีลักษณะสัมสั่วน เขาไม่บิดเบ�ยว
้
ู
็
่
่
้
ี
้
�
ั
ุ
ื
ี
ั
ู
ุ
่
้
่
“กรื่ะทง” ไมมีวงกนขาวอย่าง “วัวแดง” แลัะดดดนกว่า แลัะไม่ผ่สัมพันธ์ในสัายเลัอดเดยวกน เลัยงดวยพืช่ตามธรรมช่าต ิ
ื
่
่
ู
ิ
ิ
้
้
ื
่
ั
�
ื
เมื�อยามตนตระหินก เสัริมดวยดนโปั่ง ซี�งกอนปัลัอยคนสัธรรมช่าตจิะมีการคดเลัอก
ุ
่
ำ
็
่
ุ
์
นอกจิากวงกนขาวแลัว “วัวแดง” ยังมีวงรอบปัากขาว วงตาขาว พ่อ-แมพันธ์เกบไว้เพาะเพิ�มจิานวนเพื�อการอนรักษตอไปั
้
้
ี
้
ิ
�
ำ
่
ั
แลัะขนสัดาบริเวณหิลัง ตลัอดจินขาทุั�ง ๔ ข้างคลัายใสัถุงเทุ้าขาว นอกจิากน ยังไดใช่้แบบจิาลัองทุางคณตศาสัตร์เปั็นนวัตกรรม
ำ
ี
้
ุ
ั
ื
้
้
ำ
่
ซี้�งทุาใหิดูแตกตางจิากวัวทุั�วไปัอกดวย ในการจิดการดูแลั “วัวแดง” ซี�งนอกจิากการเพาะพันธ์เพ�อเยียวยา
ี
้
่
้
ู
ุ
้
้
ิ
ภาวะใกลัสัูญพันธ์แลัว ยังไดตดตามความเปั็นอยของ “วัวแดง”
่
ื
หิลังปัลัอยคนสัธรรมช่าตอย่างตอเนอง เพ�อการวางแผ่น
ั
ู
ื
ิ
่
ื
�
่
ี
ิ
�
การจิดการทุีมปัระสัทุธิภาพตอไปั
่
ั
นบเปั็นครั�งแรกทุีมีการใช่้องคความร้ในการพัฒนานวัตกรรม
ู
์
ั
�
เพ�อการอนรักษ “วัวแดง” หิลังจิากทุ�ผ่่านมายังไมมีการศกษา
ื
ั
้
ุ
์
่
ี
่
ี
้
ี
�
อยางจิริงจิงมากอน แลัะนายนดทุตอมาโครงการวจิยฯ ไดรับ
่
ั
ิ
ิ
่
ั
่
์
ความสันใจิจิากองคการื่กองทุนสิ่ัตวป่าโลกสิ่ากล (WWF
์
- World Wide Fund for Nature) และสิ่มาคมสิ่ัตววทยา
่
่
แหงลอนดอนปรื่ะจาปรื่ะเทศิไทย (ZSL - Zoological
ำ
้
ุ
Society of London-Thailand) ใหิการสันบสันน แลัะตอยอดวจิย
่
ิ
ั
ั
“วัวแดง” ไทุย - อนโดนเซีียแบบคูขนาน
ิ
่
ี
่
ู
้
็
ในอนาคตเราอาจิเหิน “วัวแดงไทย” ไดรับพัฒนาสัการเปั็น
์
ี
้
รื่องศิาสิ่ตรื่าจารื่ย์ ดรื่.รื่ัตนวฒน ไชี้ยรื่ัตน ไดเปั็นกาลัง “สิ่ัตว์เศิรื่ษฐิกจ” เช่่นเดยวกบ “วัวแดงอนโดนเซึ่ีย”
ั
่
์
ำ
ี
่
ั
ั
ั
ื
่
ี
่
สัาคญในการเพาะเลัยง “วัวแดง” กอนปัลัอยคนสัธรรมช่าต ิ แตในความเปั็นจิริง “วัวแดงไทย” ในปัจิจิุบันยังคงจิดเปั็น
ำ
ั
ั
�
่
่
ู
Harmony in Diversity
้
ิ
แลัะการใช่ “กลองถ่ายภาพสิ่ัตว์” ตดตามการขยายพันธ์ ุ “สิ่ัตวป่าคมครื่อง” ทุมีการกาหินดบทุลังโทุษไว้อย่างช่ัดเจินสัาหิรับ
่
์
้
้
ุ
ำ
ี
ำ
�
้
้
้
ำ
่
ื
ั
้
ั
ตามธรรมช่าตหิลังจิากทุปัลัอยไปั ปัจิจิบันไดทุาใหิ “วัวแดง” ผ่ลักลัอบลัา จิงจิาเปั็นตองมีการศกษาความเปั็นไปัไดบนพ�นฐาน
ำ
ิ
้
ี
ุ
้
้
ู
ั
�
่
�
่
ั
ี
ำ
ทุีปัลัอยไปั ๑๙ ตว มจิานวนเพิ�มข้�นกว่า ๒๘ ตว ของการจิดการทุี�เหิมาะสัมตอไปั
ั
่
ั